T\u00fcrkiye\u2019de\nkriz a\u011f\u0131rla\u015f\u0131rken devletin do\u011frudan ve dolayl\u0131 m\u00fcdahaleleri de h\u0131z kazan\u0131yor.\nBunlar\u0131n bir k\u0131sm\u0131 se\u00e7ime y\u00f6nelik kamu harcamalar\u0131 veya m\u00fcdahaleleri niteli\u011fi\nta\u015f\u0131rken bir k\u0131sm\u0131 da batacak \u015firketleri kurtarmaya ve borcunu \u00f6deyemeyen\n\u015firket ve bireylerin bor\u00e7lar\u0131n\u0131 yeniden yap\u0131land\u0131rmaya y\u00f6nelik. Bu hamlelerde\nkamu bankalar\u0131 kilit bir rol oynuyor. Ama i\u015fin ucu nihayetinde Hazine\u2019ye ve\nb\u00fct\u00e7eye uzan\u0131yor, yani kamu maliyesini zor g\u00fcnler bekliyor. \u0130\u015fin sonunda\nb\u0131rak\u0131n kamu bankalar\u0131n\u0131n ekonomiyi kurtarmas\u0131n\u0131, kamu bankalar\u0131 kurtar\u0131lmaya\nmuhta\u00e7 duruma d\u00fc\u015fecek ve Hazine\u2019nin y\u00fck\u00fc artacak gibi.<\/p>\n\n\n\n
Ekonomi\n2018\u2019in \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc \u00e7eyre\u011finde yava\u015flam\u0131\u015ft\u0131, bu yaz\u0131 yaz\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda son \u00e7eyrek\nrakamlar\u0131 a\u00e7\u0131klanmam\u0131\u015ft\u0131 ama y\u00fcksek oranl\u0131 bir k\u00fc\u00e7\u00fclme ya\u015fanaca\u011f\u0131 kesin;\ni\u015fsizlik de 2018 ba\u015f\u0131ndan bu yana aral\u0131ks\u0131z art\u0131yor, en az birka\u00e7 ay daha\nartacak. B\u00fct\u00fcn bunlar bir yandan vergi gelirlerini azalt\u0131yor (yap\u0131lan vergi\nindirimleri de bunu peki\u015ftiriyor), di\u011fer yandan da devletin ekonomiye m\u00fcdahale\nihtiyac\u0131n\u0131 art\u0131r\u0131yor. Se\u00e7im s\u00fcreci de bu harcamalar\u0131 daha da art\u0131r\u0131yor.<\/p>\n\n\n\n
Bu\ns\u00fcre\u00e7te kamu bankalar\u0131 \u00f6nemli bir rol oynuyor. Ekim 2018\u2019de 3 kamu bankas\u0131na (Halkbank,\nVak\u0131fbank, Eximbank) \u0130\u015fsizlik Fonu\u2019ndan 11 milyar TL aktar\u0131lm\u0131\u015ft\u0131. B\u00fct\u00e7eden de\nkamu bankalar\u0131na y\u00fckl\u00fc miktarlar aktar\u0131ld\u0131 ve bu aktar\u0131mlar devam ediyor.<\/p>\n\n\n\n
Ziraat\nBankas\u0131 ve Halk Bankas\u0131\u2019n\u0131n g\u00f6rev zararlar\u0131 (Ziraat Bankas\u0131\u2019n\u0131n deyimiyle\n\u201cb\u00fct\u00e7eden kendilerine verilen g\u00f6revler dolay\u0131s\u0131yla ayr\u0131lan \u00f6denek\u201d) 2018\u2019de \u00f6nceki\ny\u0131llara g\u00f6re katlanarak s\u0131ras\u0131yla 2,3 milyar TL ve 1,3 milyar TL oldu. Bu\nbankalar \u00f6nceki y\u0131llar\u0131n aksine 2018\u2019de Hazine\u2019ye temett\u00fc de aktarmad\u0131.<\/p>\n\n\n\n
Verilen\nucuz krediler (Ziraat Bankas\u0131\u2019n\u0131n serac\u0131lara verdi\u011fi iki y\u0131l \u00f6demesiz kredi;\nVak\u0131fbank\u2019\u0131n KOB\u0130\u2019lere, giri\u015fimcilere da\u011f\u0131taca\u011f\u0131 1 milyar TL kredi; kamu\nbankalar\u0131n\u0131 baz\u0131 m\u00fcteahhitlerin projelerinden ev alanlara verdi\u011fi d\u00fc\u015f\u00fck faizli\nkonut kredileri gibi) bir yana ba\u015fta Ziraat Bankas\u0131 olmak \u00fczere bankalar\n\u015firketlerin ve bireylerin bor\u00e7lar\u0131n\u0131 yap\u0131land\u0131rmak i\u00e7in yo\u011fun bir faaliyet\ni\u00e7inde. <\/p>\n\n\n\n
Bu\ns\u00fcre\u00e7te \u00e7ift\u00e7ilerin (Haziran sonuna kadar faiz istenmeksizin) 30 milyar lira\nborcu ertelendi. \u0130htiya\u00e7 kredilerinin 60 aya kadar yeniden vadelendirilmesiyle\nilgili d\u00fczenleme yap\u0131ld\u0131. Ziraat Bankas\u0131 \u00f6denemeyen kredi kart\u0131 bor\u00e7lar\u0131n\u0131\nyap\u0131land\u0131rd\u0131. Bankalar finansal yeniden yap\u0131land\u0131rma anla\u015fmas\u0131 \u00e7er\u00e7evesinde\n2018\u2019de yakla\u015f\u0131k 120 milyar TL borcu yeniden yap\u0131land\u0131rd\u0131.<\/p>\n\n\n\n
B\u00fct\u00e7eden\nbir yandan bu harcamalar yap\u0131l\u0131rken bir yandan da faiz giderlerinin \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki\nd\u00f6nemde artt\u0131\u011f\u0131na \u015fahit olaca\u011f\u0131z. 2018\u2019de 70 milyar TL\u2019lik faiz \u00f6demesi\nyap\u0131lm\u0131\u015fken 2019\u2019da 107 milyar TL\u2019lik \u00f6deme yap\u0131lacak. \u00dcstelik hem bor\u00e7lar\u0131n\nortalama vadesi d\u00fc\u015f\u00fcyor hem de ortalama faiz oran\u0131 art\u0131yor. Merkez Bankas\u0131\u2019n\u0131n\nnormalde Nisan\u2019da da\u011f\u0131tt\u0131\u011f\u0131 temett\u00fc aktar\u0131m\u0131n\u0131n Ocak ve \u015eubat\u2019a \u00e7ekilmesiyle\n(temett\u00fc ve vergi toplam\u0131 43 milyar TL civar\u0131) Hazine \u015fimdilik biraz nefes ald\u0131\nama sonraki aylarda bedelli askerlik, imar aff\u0131, TCMB temett\u00fcs\u00fc gibi gelirler\nde olmayacak.<\/p>\n\n\n\n
Bu\ns\u00fcre\u00e7te \u00f6denemeyen krediler art\u0131yorken bankac\u0131l\u0131k sisteminin toplam kredi hacmi\nnominal olarak bile geriliyor. Ama bir yandan da t\u0131kanan kredi kanallar\u0131n\u0131\nyeniden a\u00e7mak i\u00e7in hamleler yap\u0131l\u0131yor. Buna y\u00f6nelik olarak ihtiya\u00e7 ve ta\u015f\u0131t\nkredileri ba\u015fta olmak \u00fczere baz\u0131 t\u00fcketici kredilerinin vadeleri uzat\u0131ld\u0131,\n\u00e7e\u015fitli \u00fcr\u00fcnlere yap\u0131labilen taksit say\u0131lar\u0131 art\u0131r\u0131ld\u0131. TCMB zorunlu kar\u015f\u0131l\u0131k\noranlar\u0131n\u0131 indirdi.<\/p>\n\n\n\n
B\u00fct\u00fcn\nbunlar bir yandan bor\u00e7lanmay\u0131 daha da te\u015fvik ederken di\u011fer yandan Hazine\u2019nin\nalt\u0131ndan kalkamayaca\u011f\u0131 bir b\u00fct\u00e7e a\u00e7\u0131\u011f\u0131na yol a\u00e7acak gibi. Ekonomik krizin daha\nda derinle\u015fmesiyle yap\u0131land\u0131r\u0131lan bor\u00e7lar\u0131n da \u00f6denememesi durumunda bu y\u00fck\ndaha da a\u011f\u0131rla\u015facak. Ve kendilerinden beklenece\u011fi \u00fczere b\u00fct\u00e7e a\u00e7\u0131\u011f\u0131n\u0131n \u00f6nemli\nk\u0131sm\u0131 sermayeyi kurtarmak i\u00e7in verilecek ama bedeli emek\u00e7i halka \u00f6detilmeye\n\u00e7al\u0131\u015f\u0131lacak. Emek\u00e7ilere d\u00fc\u015fense bunu if\u015fa etmek ve durumu tersine \u00e7evirmek.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
T\u00fcrkiye\u2019de kriz a\u011f\u0131rla\u015f\u0131rken devletin do\u011frudan ve dolayl\u0131 m\u00fcdahaleleri de h\u0131z kazan\u0131yor. Bunlar\u0131n bir k\u0131sm\u0131 se\u00e7ime y\u00f6nelik kamu harcamalar\u0131 veya m\u00fcdahaleleri niteli\u011fi ta\u015f\u0131rken bir k\u0131sm\u0131 da batacak \u015firketleri kurtarmaya ve borcunu \u00f6deyemeyen \u015firket ve bireylerin bor\u00e7lar\u0131n\u0131 yeniden yap\u0131land\u0131rmaya y\u00f6nelik. Bu hamlelerde kamu bankalar\u0131 kilit bir rol oynuyor. Ama i\u015fin ucu nihayetinde Hazine\u2019ye ve b\u00fct\u00e7eye uzan\u0131yor, yani […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":1559,"comment_status":"closed","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[289,305],"tags":[177,335,334],"yoast_head":"\n